Τετάρτη 9 Μαρτίου 2016

Ρώσικη κιβωτός (Russian ark, 2002)

Στην ονειρική ταινία του Αλεξάντερ Σοκούροφ παρακολουθούμε την περιπλάνηση δυο ανθρώπων, ενός Ρώσου κι ενός Ευρωπαίου, στο τεράστιο μουσείο τέχνης Ερμιτάζ. Ο Ρώσος δεν καθίσταται ποτέ ορατός. Παρ' όλα αυτά ακούμε τη φωνή του και βλέπουμε το κάθε τι μέσα από τα μάτια του, τα οποία είναι η ίδια η κάμερα. 

Η ταινία είναι γυρισμένη σε ένα και μοναδικό μονόπλανο διάρκειας ενενήντα έξι λεπτών. Αυτό σημαίνει ότι ουσιαστικά πρόκειται για έναν φιλμικό άθλο που προκειμένου να εκτελεστεί τέλεια απαιτείται άκρως εξαντλητική και βασανιστική δουλειά. Είμαι σε θέση να γνωρίζω ότι χρειάστηκαν μόνο δυο απόπειρες ώστε να γυριστεί το έργο. Την πρώτη φορά, έγινε λάθος στο εικοστό λεπτό και το γύρισμα ξεκίνησε πάλι από την αρχή. 

Η όρασή μας χορταίνει από εικόνες απείρου κάλους και οπτική ποίηση. Η σκέψη μας μπαίνει στην διαδικασία της ανάλυσης και της επεξεργασίας συμβόλων που αγγίζουν ένα ευρύ φάσμα πνευματικών αναζητήσεων, από τον τομέα της πολιτικής και του πολιτικού κινηματογράφου μέχρι εκείνον της φιλοσοφίας. Ερμηνείες που ξεπερνούν την τελειότητα και την αληθοφάνεια. Ένα από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα των τελευταίων εικοσιπέντε χρόνων. Και συγχρόνως μια από τις πιο γοητευτικές στιγμές του ποιητικού κινηματογράφου. Ένας συνδυασμός δυο ειδών τόσο διαφορετικών μεταξύ τους. Μιας και όλη η ταινία μοιάζει με ντοκιμαντέρ που μας ξεναγεί μέσα στο υπέροχο μουσείο, αλλά ταυτόχρονα γινόμαστε θεατές μιας ιστορίας κι άρα ενός έργου που ανήκει στον κινηματογράφο της μυθοπλασίας. 

Ο Ρώσος φοβάται να ξυπνήσει από τον λήθαργο που τον έχει βυθίσει το σύστημα. Ο Ευρωπαίος όμως επιμένει να του κάνει διαρκείς επιθέσεις αναστατώνοντας, ενοχλώντας τον και αποκαλύπτοντάς του αυτά που δε θα ήθελε ποτέ ν' αντιληφθεί. Όταν όμως έρθει η ώρα του τέλους, που αργά ή γρήγορα για όλους και για όλα έρχεται, τότε η ανατροπή θα έρθει να ξεσκεπάσει και το ίδιο το πρόσωπο της Ευρώπης. 

(Αντώνης Μπούζας)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου